Dosya: “Yüz Yılda Türkiye’de Yaşlanmak: Cumhuriyet’in 100. Yaşına Armağan”
YÜZ YILDA TÜRKİYE’DE YAŞLANMAK
CUMHURİYET’İN 100. YAŞINA ARMAĞAN
“Yazı göndermek için son tarih 29 Ekim 2023”
Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi 2017 yılında yayın hayatına başladığında, yaşlanma ve yaşlılık olgularına özgün bir bakış ve özgür bir akademik platform fikrinden hareket ediyordu. Öyle ki yaşlanma ve yaşlılık olguları toplumun birçok katmanında, politika alanında, akademide sorun odaklı bir biçimde tartışılıyordu. Fakat gözden kaçan bir şeyler vardı: yaşlanma bir sorun değildi; yaşlılar da homojen toplumsal bir grup değillerdi. Bugün, 7. yılında Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi yaşlanma sürecini ve yaşlılık dönemini sorun odaklı analiz etmeyen, farklı disiplinlerin kendi alanlarından bakışlarını bir araya getiren, açık erişim politikasını benimseyen düşünümsel ve özgür bir akademik platform olarak yayın hayatına devam ediyor.
Bu arka plandan hareketle Senex Dergi, geride kalan sayılarında araştırma makalesi, sahadan notlar, teorik müdahaleler, kitap değerlendirmesi ve tez ödülü gibi başlıklarda yaşlanma ve yaşlılık olgularına farklı yönlerden bakan birçok yazıya yer verdi. Senex Derginin ilk sayısında yaşlılığın mekânsallaşması, emeklilik, beğeni tercihleri, yaş dostu bitkisel tasarım ve medya da yaşlı temsilleri gibi konulardaki yazılar yer aldı. İkinci sayısında demografi, göç, toplumsal cinsiyet ve kent araştırmaları başlıklarına yer verdi. Üçüncü sayısında geleceğe ve uzaklara bakmak mottosuyla hak, ayrımcılık, bakım, geronteknoloji, toplumsal cinsiyet ve yerinde yaşlanma gibi konulardaki yazılar yer aldı. 2020 yılında ise Covid-19 salgını ve onun derinleştirdiği hak ihlallerinin gölgesinde sosyal ağ ve afet, gündelik yaşam pratikleri, demans dostu toplum ve medyada yaşlı/lık temsillerinin izdüşümleri gibi konular ele alındı. Beşinci yıldan itibaren yılda iki sayı yayınlamaya başlayan Senex Dergi, yaz sayısında kentte yaşlanma, ihmal ve istismar, yaşlılığın toplumsal görünümleri ve sinemada yaşlı temsili gibi temalara değindi. Aynı yılın kış sayısı ise toplumsal yaşlanmanın mekâna bağlı seyri ile yaşlıların maruz kaldığı ihmal, istismar ve ayrımcılıklara odaklanan yazıları buluşturdu.
Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi’nin geride kalan sayılarında geniş ve çeşitlenmiş yelpazedeki yazılara yer vermiş olması rastlantısal değil. Aksine beklediğimiz ve arzuladığımız dinamik bir bakışı bugüne taşıyor. 2023 yılında, Cumhuriyetin 100. yılında ise Senex Dergi “Yüz Yılda Türkiye’de Yaşlanmak: Cumhuriyet’in 100. Yaşına Armağan” temasıyla özel bir sayı hazırlamayı planlıyor. Bu özel sayımızda Cumhuriyetin 100 yılına kapsayıcı bir bakış sunmak istiyoruz. Cumhuriyet, yaşlılarına, gençlerine, çocuklarına neler sunabilmişti? Hak, adalet, eğitim, yoksulluk, sağlık ve bakım hizmetleri, toplumsal cinsiyet, sınıf, etnisite, engelliler, göçmenler ve mülteciler, inanç, kır ve kentte yaşlanma, iklim krizi gibi alanlardaki düzenlemelerde yaşlılar ve geleceğin yaşlıları kendilerine yer bulabilecek mi? Geride kalan yüz yılda yaşlanma, yaşlı ve yaşlılık sözcüklerinin anlamları nasıl değişti?
Bu sorular odağında Cumhuriyetin 100. Yılında “Yüz Yılda Türkiye’de Yaşlanmak: Cumhuriyet’in 100. Yaşına Armağan” temalı özel sayımızda, geçmişte olduğu gibi farklı disiplinlerin yaşlanma ve yaşlılığa ilişkin özgün analizlerine yer vereceğiz.
Yazı göndermek için son tarih 29 Ekim 2023
Yazılarınızı DergiPark sistemi üzerinden iletebilirsiniz;
https://dergipark.org.tr/tr/pub/senex
Daha fazla bilgi ve destek için Editör Yardımcılarımız Veli Özkurt ve Mert Ersözlü’ye senex@akdeniz.edu.tr adresinden erişebilirsiniz.
Dosya: “Yaş Dostu Mekânlar ve Hizmetler”
Yaş Dostu Mekânlar ve Hizmetler
“Yazı göndermek için son tarih 1 Aralık 2023”
2017 yılında yayın hayatına başlayan Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi bu dönem “Yaş Dostu Mekânlar ve Hizmetler” temalı özel sayısı ile makale kabulü yapmayı planlamaktadır. Bu özel sayı ile yaş dostu mekân ve hizmetlere yönelik saha çalışmalarından oluşan bilimsel çalışmalara yer verilecektir.
Dünya genelinde bir demografik değişim süreci yaşanmaktadır. Yaklaşık on yıl içinde yaşlı nüfusun 1 milyar civarlarında olması beklenmekle birlikte bu değişimin etkileri Türkiye’de de görülmektedir. TUİK (2023)’in son verilerine göre Türkiye’nin artık yaşlı toplumlar kategorisinden çok yaşlı toplumlar kategorisine geçişi başlamış bulunuyor. Nüfus yaşlanmasıyla beraber kentlerde yaşayan yaşlı sayısı da hızla arttırmaktadır. Yaşlı nüfusu artan kentlerde yaşlılar başta olmak üzere tüm incinebilir kesimler hem fiziksel hem de sosyal bariyerlerle karşılaşmaktadır. DSÖ ise 2000’li yılların başında ortaya çıkmaya başlayan yaş dostu mekânlar oluşturma fikrini özellikle 2006 yılında başlattığı “Yaş Dostu Kentler” girişimiyle bu bariyerlere kapsamlı bir çözüm önerisi getirme çabasına girmiştir. Küresel düzeydeki bu yaş dostu mekân girişimi, kentlerde yaşanan demografik dönüşüm sürecinin etkilerine karşı bilhassa, çevrenin düzenlenmesi ve hizmetlerin yeniden planlanması için farkındalık yaratmayı amaçlar (Arun, 2020). DSÖ bu adımla aslında her yaş grubundan insanın bariyersiz bir çevrede sağlıklı ve özgür yaşamalarının imkânlarını da araştırmaktadır.
Yaş dostu olmak, yaşlanmayı bir süreç olarak ele almak ve bu süreçte, her yaş için gündelik yaşama sağlıklı ve güvenli bir şekilde katılımlarını esas almayı ifade etmektedir (Arun, ve ark, 2022). Bu kavram, yerinde yaşlanma, yürünebilirlik ve ulaşım, çevresel maruziyetin sağlık sonuçları veya mahalle uyumu gibi hem fiziksel hem de sosyal çevrenin özelliklerini de kapsamaktadır. Bu noktada yaş dostu mekanlar ve topluluklar yaratma ideali ve bu ideale ulaşmayı hedefleyen çalışmalar, merkezi hükümetlerin, yerel yönetimlerin, sivil toplumun, özel sektörün ve akademinin gündemine girmeye başlamıştır. Bu bağlamda yaş dostu mekan çalışmaları başta incinebilir kesimler olmak üzere kapsayıcı ve sürdürülebilir bir perspektifle çevrenin gündelik yaşam üzerindeki olumsuz etkileri azaltmayı ve yerinde yaşlanma ihtiyacını gidermeyi hedefliyor.
Bu özel sayıyla, yaşlılar arasında muazzam çeşitliliğin olduğu bir çevrede yaş dostu ortamları nasıl teşvik edeceğimize dair anlayışımızın geliştirilmesi, araştırmacıların konuya ilgilerinin arttırılması ve yaş dostu mekanlar konusuna ilişkin kamu bilincinin yaratılması amaçlanmaktadır. Bu çağrı için tüm makale türlerini (nitel ve nicel araştırma, kavramsal müdahaleler, sahadan notlar ve kitap incelemelerini) kabul edeceğiz. Hakem değerlendirmesi sonucunda kabul edilen makaleler dergimizin 2024 yılı Ocak sayısında yayınlanacaktır.
Yazı göndermek için son tarih 1 Aralık 2023
Yazılarınızı DergiPark sistemi üzerinden iletebilirsiniz;
https://dergipark.org.tr/tr/pub/senex
Daha fazla bilgi ve destek için Editör Yardımcılarımız Veli Özkurt ve Mert Ersözlü’ye senex@akdeniz.edu.tr adresinden erişebilirsiniz.
Akdeniz Üniversitesi ve Lund Üniversitesi (İsveç) işbirliği, Raoul Wallenberg Enstitüsü desteğiyle Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi tarafından bu yıl ikincisi verilen Yaşlanma Çalışmalarında Üstün Başarı Tez Ödülü değerlendirmesi bilim kurulumuz tarafından tamamlandı.
Tuğçe Keleş ve Aslı Merve Çıtak yüksek lisans tezleriyle ödül almaya hak kazandılar. Her iki araştırmacıyı içtenlikle kutluyoruz.
Ödül töreni 20 Aralık 2020 tarihinde saat 14:00 ile 15:30 arasında çevrimiçi olarak gerçekleştirildi.